به گزارش مشرق، در قرن حاضر تلویزیون هایی که برای  ملت های دیگر و به زبان های متفاوت خبر و برنامه های گوناگون پخش می کنند کارکردی مشابه ارتش و نیروی دفاعی ملی ایفا می کنند و در امتداد دستگاه سیاست خارجی آن کشور تعریف می شوند. این ابزار توانمند در عرصه بین الملل می تواند قدرت عملیاتی آن کشور را فراسوی مرزهای ملی بیفزاید.

بیشتر بخوانید:

انفعال در قطع شبکه های الکوثر و سحر بازی در پازل دشمن است

دومین شبکه بین المللی صدا و سیما هم قطع شد

در اصل هر راهبرد سیاست خارجی چه در سطح کلان و چه مقطعی از سوی شبکه های فراملی آن کشور پیگیری و افکار عمومی کشور هدف برای پذیرش و همراهی آماده می شود. طبعا این نوع فعالیت رسانه ای نمی تواند آن چنان درآمدزا باشد که بتواند هزینه های بسیار سنگین پوشش شبکه های کابلی و ماهواره ای در سطح جهان را تامین کند و اساسا این شبکه ها مبتنی و منوط به سودآوری و تجاری بودن بنا نمی شوند.

**حضور فراملی با شبکه های برون مرزی

هر کشوری که قصد فعالیت در صحنه های فراملی را دارد اقدام به تاسیس شبکه های برون مرزی کرده است. اصلی که به صورت بدیهی و بنیانی پذیرفته شده و به همین دلیل در بزنگاه های مهم، هیچ جریان سیاسی و حزبی در کشورهای دیگر هرگز اصل وجودی شبکه های برون مرزی وطنشان را زیر سوال نبرده یا خواستار خودگردانی مالی آنها برای ادامه حیات نشده اند و نمی شوند.

بررسی نقاط ضعف و قوت هر مجموعه ای لازم است اما چه کسی در درون حاکمیت آمریکا، انگلیس، قطر، ترکیه، روسیه، یا فرانسه تلاش کرده شبکه های برون مرزی این کشورها را بکوبد؟ یا صراحت کند که اگر خودگردان نیستند بساط فعالیتشان را جمع کنند؟ اتفاقی که متاسفانه در یک ماه گذشته که اخبار قطعی های شبکه های برون مرزی صداوسیما داغ شده، جسته گریخته از جانب برخی افراد و جریان ها دامن زده شده و باعث تاسف و افسوس است.

**بریز و بپاش سعودی برای تاسیس شبکه های خارجی

آنها خواسته و ناخواسته توجه و اعتراف نمی کنند که برخی شبکه ها مانند ( TRT) ترکیه، الجزیره قطر، (BBC)  انگلیس و العربیه عربستان کاملا از بودجه دولتی و به صورت  آشکارا استفاده می کنند. البته دولت ریاض با دارایی مردم عربستان از شبکه های تلویزیونی برون مرزی بسیاری نیز حمایت می کند  مانند شبکه (LBC) لبنان و (mbc) عراق و سعودی اینترنشنال که همه بودجه شان را از دولت سعودی دریافت می کنند.

(RT) روسیه یا همان راشا تودی و روسیه الیوم کاملا دولتی است و به صورت راهبردی از کرملین و وزارت خارجه آن کشور تبعیت می کند.  تلویزیون سی سی تی وی ( CCTV) چین هم دولتی است

اکنون سوال این است که کدام تلویزیون فعال در عرصه خبر و سیاست بین الملل می شناسید که گستره پخش فراملی داشته باشد اما تامین مالی مستقیم یا غیرمستقیم آن با دولت همان کشور نباشد.

به شعار بی‌بی‌سی توجه کنید؛ «هر ملت باید با صلح و آرامش با ملتی دیگر صحبت کند.» اما کدام انسان عاقلی این جمله را از رسانه ای که به دولتی چون انگلیس وابسته است، می پذیرد؟ دولتی که زمانی نیمی از جهان را زیر یوغ بهره کشی و استثمار خود برده بود.

این شبکه فراملی متعلق به دولت انگلیس در امتداد دستگاه سیاست خارجی آن کشور فعالیت می کند تا با نوعی با فریب افکار عمومی، سیاست های ضد انسانی و مخرب لندن در کشورهای جهان را توجیه کند. کیست که نداند دستکم ۴۰۰ سال استثمار سیاه و شوم انگلیس چه بر سر ملت های عالم که نیاورد. اما رسانه های دولتی ملکه باکینگهام حتی استعمار هندوستان و آفریقا را هم برای صلح و آرامش توجیه می کنند.

**تفاوت در روش تامین مالی شبکه های خارجی

نکته ابهام آور این است که به دلیل شباهت، اکثر مردم نمی دانند بخش داخلی شبکه های (CNN)  و (BBC) با بخش خارجی آنها به هر زبانی که باشد کاملا فرق دارد و روش تامین مالی آنها نیز متفاوت است.

برخی دیگر از شبکه ها که ادعای رسانه های مستقل را در ظاهر دارند مانند (CNN) از موسساتی بودجه می گیرند که با چند پروسه واسطه از دولت تامین مالی می شوند به عبارتی همه رسانه های غربی اگرچه نه در ظاهر اما در اصل از بودجه دولتی برای بخش فراملی خود بهره می برند. که این نوع تامین مالی پروسه های مالی و پولی بسیار پیچیده را دربرمی گیرد که گاه حتی حمایت از شرکت اصلی در بورس را شامل می شود.

(CNN) یک نمونه از وابستگی کامل به دولت آمریکاست. این شبکه در بخش بین الملل خود به شرکت رسانه های تایم وارنر وابسته است.

هر شخص که با ساختار سیاست و مسائل مالی آمریکا آشنا باشد می داند که بخش اصلی بدهی های آمریکا به دلیل یارانه های هزار میلیارد دلاری است که کاخ سفید و وزارت خزانه داری به شرکت های  بزرگ و کارتل های عظیم آمریکایی پرداخت می کند. بخش دیگر نیز از بودجه هایی است که رسما در کنگره تصویب می شود.

به بیان دیگر قدرت سیاسی آمریکا بیش از آنکه از طریق ارتش یا اقتصاد تحمیل شود وابسته به رسانه های برون مرزی آن کشور از جمله سینما و تلویزیون هایی از جنس فراملی است.

دویچه وله  (DW)  آلمان و یورونیوز فرانسه نیز تقریبا به همین روش تامین مالی می شوند. بنابراین این تصور که چنین رسانه هایی با درآمد تبلیغات یا پول شرکت های خصوصی اقدام به حمایت از دولت در عرصه بین الملل می کنند سخنی مضحک و خنده دار است.

به بیان دیگر شبکه های فوق چه نفعی از پیگیری سیاست های واشنگتن، لندن، پاریس و برلین می برند و چه اهمیتی دارد که برای برنامه های پنتاگون در عراق یا ناتو در افغانستان تبلیغات کنند یا با یکدیگر علیه دولت قانونی مادورو در ونزوئلا موضع گیرند مگر آنکه اصولا برای همین منظور تاسیس شده اند و از طریق همان دولت ها هم تامین می شوند.

**بودجه ای که یک هزارم شبکه های غربی هم نیست

خوشبختانه ایران با تاسیس شبکه های سحر، الکوثر،العالم، سپس پرس تی وی و هیسپان تی وی و ... توانسته جایگاه خوبی برای خود بیابد. بیش از همه شبکه پرس تی وی در جهان شناخته شده و با وجودی که بودجه آن یک هزارم شبکه های غربی هم نیست اما از نظر اعتبار جهانی و مخاطب پذیری در ردیف آنها قرار گرفته است، که اگر چنین نبود این عقبه طولانی محدودیت آفرینی ها، موضع گیری های منفی و تلاش برای تخریب وجهه آن در طول سال های فعالیتش نیز وجود نداشت. این خیلی خوب است، اما متاسفانه به دلیل تامین نشدن بودجه ارزی ابتدا انتشار امواج شبکه های الکوثر و سحر اردو از ماهواره های یوتل ست و پاکست متوقف شد سپس ماجرا بدتر هم شد؛ شبکه های پرس تی وی  و آی فیلم انگلیسی هم از ماهواره گالکسی به صورت موردی قطع شدند.

شاید این دوستان ناآگاه و دشمنان غرض ورز خود را به خواب زده اند و نمی دانند که اگر این روند ادامه یابد قطعا زبان گویای دولت ایران در فراسوی مرزها ساکت خواهد شد و در آن صورت نظام و به ویژه دولت ابزار اصلی ارسال پیام به مردم جهان را از دست خواهد داد.آن هم در شرایطی که ایران درگیر انواع فشارهای منطقه ای و تحریم های شدید تجاری از سوی دشمنانی است که هزینه های سنگینی برای  توجیه برنامه های خود می کنند. در حقیقت تنها وسیله ای که ایران می تواند هم در کشورهای غربی مردم را از فریب های امثال ترامپ و جانسون آگاه کند از میان می رود هم قدرت حضور در کشورهای منطقه مانند عراق و لبنان را از دست می دهد. این مساله به نفع هیچ کس نیست.

این در حالی است که دشمنانی مانند عربستان سعودی با تاسیس تلویزیون های متعدد در حال گرفتن جایگاه ایران در غرب آسیا هستند. علاوه آن که کشوری مانند ترکیه به شدت در حال گسترش تلویزیون های خود از افغانستان تا بوسنی است و وضعیت شبکه های برون مرزی ایران با همین شرایط و ساختار فعلی هم جوابگوی نیاز جریان دیپلماسی رسانه ای ایران نبوده و نیست، چه آن که با ابزارهایی همانند عدم تخصیص و تزریق بودجه ارزی از سوی نهادهای مسئول، تحت فشار و مضیقه هم قرار گرفته و نفسشان گرفته شود.

**حمایت ۲۰۲ نماینده مجلس از شبکه های برون مرزی

خوشبختانه ۲۰۲ نماینده مجلس شورای اسلامی در بیانیه ای از شبکه های برون مرزی صداوسیما حمایت کرده و خواستار رفع فوری نیازهای ارزی صداوسیما و به ویژه این شبکه ها شدند.

این بیانیه با اشاره به آن که در ماه‌ها و هفته‌های اخیر تحولات بسیار مهمی در حوزه‌های همسایگی، منطقه‌ای و بین‌المللی ایجاد شده ضرورت رسانه‌ای جمهوری اسلامی را مضاعف کرده است، تصریح کرده شبکه‌های برون مرزی، صدا و سیما که تریبون رسمی کشور در خارج هستند، دچار مشکلات جدی و محدودیت‌های ناشی از عدم تخصیص به موقع بودجه ارزی شده‌اند.

از نگاه نمایندگان مجلس یازدهم، رسانه‌های برون مرزی کشور در صف نخست رسانه‌های مقاومت قرار دارند و متناسب با پیام جهانی انقلاب اسلامی سال‌هاست در راستای مقابله با ایران‌هراسی و اسلام‌هراسی و نیز معرفی ظرفیت‌ها و واقعیت‌های کشور و با تأمین مواضع جمهوری اسلامی فعالیت می‌کنند.اما در هفته‌های اخیر انباشت بدهی ارزی و عدم اقدام عاجل نهادهای مسئول گریبان شبکه‌های الکوثر، سحر اردو، پرس تی‌وی، آی‌فیلم انگلیسی و رادیو دری برون‌مرزی گرفته و موجب قطع پخش آنها در مناطق هدف شده است.

نمایندگان مجلس شورای اسلامی درخواست کرده اند دولت و دستگاه‌های اصلی مسئول تخصیص بودجه ارزی به رسانه ملی یعنی سازمان برنامه و بودجه ضمن اقدام عاجل برای حل فوری این مشکل پاسخی شایسته برای موارد زیر داشته باشند.

- چرا به رغم ضرورت‌های ناشی از گسترش اقتدار منطقه‌ای و جهانی جمهوری اسلامی، توجهی به افزایش نیازهای زیرساختی و بنیه برنامه‌سازی رسانه‌های برون مرزی نشده است و بلکه به جای حمایت موظف از آنها این رسانه‌ها در تنگنا نیز قرار گرفته‌اند؟

- چرا بودجه ارزی رسانه هایبرون مرزی ظرف ۶ سال گذشته به یک سوم قبل کاهش یافته است؟

- چرا بی توجهی به نیروی خاص و ویژه این معاونت باعث شده تعداد خبرنگاران فعال شبکه های برون مرزی در کشورهای مختلف به حدود یک چهارم در طول پنج سال گذشته افت کرده و نفس شبکه های خبری بین المللی کشور تنگ شود؟

- به چه دلیل تخصیص و پرداخت بودجه ارزی صدا و سیما طبق گردش کار قانونی که باید حداقل از ۵ ماه پیش انجام می‌شد تاکنون به تأخیر افتاده است که تأثیر منطقه‌ای و مستقیم آن بر روابط بین‌المللی جمهوری اسلامی مشهود است و علاوه بر آسیب حیثیتی به کشور فعالیت‌های رسانه‌ای بین‌المللی رسمی کشور را فلج کرده است؟

امضاکنندگان بیانیه خواستار تأمین فوری نیاز شبکه‌های برون مرزی و رفع مشکلات و بدهی‌های انباشت شده ارزی صدا و سیما به ویژه در حوزه برون مرزی و نیز پیش‌بینی و تثبیت ردیف بودجه مناسب ارزی جداگانه برای شبکه‌های برون مرزی در بودجه صدا و سیما و تخصیص فوری و به موقع آن، همچنینحمایت فوری و خاص بودجه ای از پروژه های به تاخیر افتاده و بر زمین مانده در حوزه رسانه های بین المللی جمهوری اسلامی ایران به ویژه راه اندازی شبکه های روسی و فرانسوی و ترکی
نمایندگان مجلس یازدهم حمایت و پاسداری از رسانه‌هایی که به برکت خون شهدای انقلاب اسلامی پا گرفته‌اند را وظیفه همگان دانسته و تاکید کرده اند که هیچ مسئولی حق ندارد خاکریزهای دیپلماسی رسانه‌ای جمهوری اسلامی ایران را تسلیم دشمن کند.

۲۰۲ نماینده مجلس از ۲۳۰ نماینده حاضر در صحن علنی، دولت را موظف کردند با قید فوریت از ادامه روند تضعیف فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در عرصه جهانی جلوگیری کند. آنها اعلام کردند در صورت ادامه بی توجهی به این مهم در مراحل بعدی از ابزارها و ظرفیت های قانونی خود برای پایان دادن به این روند استفاده خواهند کرد.

**اهمیت استراتژی رسانه ای در معادلات منطقه‌ای

عصر حاضر نه تنها عصر هماوردی و همسنگی استراتژی رسانه ای با استراتژی نظامی که برتری و استیلای راهبردهای رسانه ای بر راهبردهای نظامی است. حتی تحولات شگرف در معادلات منطقه ای و جهانی را نمی‌توان فارغ از نقش رسانه ها در این میادین دانست. نقش بی بدیلی که در ابعاد نرم افزاری جا به جایی قدرت، جانمایی مهره ها و تاثیر گذاری روانی بر جبهه مقابل نمود یافته و آنچنان نافذ است که شکستی حتمی را به پیروزی بدل سازد یا بالعکس.